شیرها و گوسفندها

نویسنده: پویا جفاکشمردی پاکستانی و ساکن عربستان که شبیه محمود احمدینژاد رئیس جمهور سابق ایران است.- عکس: شمال نیوز، 1397دیشب، 27بهمن 1402 برنامه ی شیوه از شبکه ی چهار سیما، میزگردی با موضوع نهاد انتخابات برگزار کرد که یک طرف آن، آقای حسین مرعشی از جبهه ی کارگزاران سازندگی بود. طرف دوم را که دکتر امینی نامیده میشد نمیشناختم ولی ظاهرش به اصولگراها میخورد. اول برنامه، مجری، جوابیه ی تند دفتر دکتر حسن روحانی به اتهام تلاش برای واگذاری شط العرب به صدام را که آقای غدیری به ایشان نسبت داده بود قرائت کرد. موقع خوانده شدن مطلب، لبخند رضایتی بر لب های آقای مرعشی نقش بسته بود، اما دکتر امینی سرش را پایین آورده و چشمانش را بسته بود و ظاهرا زیاد از این اتفاق راضی نبود. خدا مرا ببخشد؛ فکر کردم دکتر امینی همفکر امثال غدیری است. اما ظاهرا از تندی و فحش آمیز بودن لحن نامه ناراحت بود. به هر حال، بحث شروع شد و آقای مرعشی، خیلی دست و پا شکسته و با احتیاط سعی کرد تا تاریخچه ی انتخابات در جمهوری اسلامی و چگونگی فرمالیته شدن آن و سپس جذاب شدنش و دوباره فرمالیته شدنش را تسلسل وار بیان کند و صحبت را دست آقای امینی داد. برخلاف انتظارم، آقای امینی، خیلی شجاعانه تر از آقای مرعشی، موضوع انحطاط انتخابات را مورد انتقاد قرار داد و حتی از «ابتذال» انتخابات با افتادنش دست آدمی که پیروانش او را «استاد» خطاب میکنند و منظورش دکتر حسن عباسی است، صحبت به میان آورد. امینی، به صراحت، اعتراضات سال 1401 را به گردن فرمالیته شدن انتخابات و حذف جریان های سیاسی برای تنگ تر کردن حلقه ی قدرت انداخت و گفت که این اعتراضات، هنجارشکنانه، خشن و آسیبزا بودند بدان سبب که توسط نیروهای سیاسی کنترل نمیشدند و هیچ رئیس و صاحب مشخصی ندا, ...ادامه مطلب

نویسنده: پویا جفاکشبرایان اس.ترنر، مقدمه ی خود بر کتاب «ماکس وبر و کارل مارکس» از کارل لوویت را با این جمله از کارل لوویت شروع کرده است: «انسان مدرن از یاد برده که به این سکوت گوش فرا دهد. دنیای ما مرتبا پر سروصدا تر و گوش خراش تر میشود. ما دیگر توان شنیدن نداریم و واژه هایمان گمراه کننده شده اند.»نمونه ای بومی از شدت گمراه کننده شدن واژه ها این که سال گذشته، چاپ کاریکاتوری هجوآمیز از رضا پهلوی روی جلد شماره ی 10 مجله ی آگاهی نو، باعث موج حمله های توئیتی سلطنت طلب ها به محمد قوچانی –سردبیر مجله- شد. انصاف نیوز بعضی از آنها را در اسفند 1401 بازتاب داد که دو تایشان که پشت سر هم آمده بودند به نظرم جالب آمدند. یکیشان مجله را «کیهانی» -یعنی از جنس روزنامه ی «کیهان» شریعتمداری- میخواند و دیگری طرفدار مجاهدین خلق. اما این مجله لیبرال ناسیونالیست است و نه با کیهانی ها میانه ی خوبی دارد و نه با مجاهدین خلق. تنها وجه اشتراکش با این دو گروه، این است که با این کاریکاتور، به سلطنت طلب ها توهین کرده است. دراینجا باید توجه داشت که کیهانی ها و مجاهدین خلق، جریان های به شدت هتاکی هستند و البته مجله های قوچانی هم از این جهت، فقط کمی از آنها محترم تر بوده و همین قوچانی در مجله ی قبلیش مهرنامه، در بیسواد تصویر کردن بنیانگذاران مجاهدین خلق، کم نگذاشته است. اما اگر کسی مفهوم کنایی اتهامات «کیهانی» و «مجاهدین» بودن را نفهمد و هر یک از این دو توئیت را بسته به پیشزمینه ی ذهنی خودش در وحشی توصیف کردن دیگران انتخاب کند، ممکن است درباره ی مشی سیاسی مجله ی آگاهی نو دچار اشتباه شود و این اشتباه را گسترش نیز دهد.این، یکی از شگردهای رایج جریان های رسانه ای برای تحریف موضوعات است که کاربرد وافری دارد. مثلا د, ...ادامه مطلب

نویسنده: پویا جفاکشدیوید هول، فیلسوف سیاسی معاصر، در زمانی که استاد دانشگاه فلوریدا بود، درباره ی «اصلاحطلبی لیبرال» اینطور استدلال کرده بود:«دعوت به پلورالیسم، کثرت گرایی عقیدتی و جامعه ی مدنی، توسط دو گروه سیاسی مختلف صورت میگیرد. یکی توسط گروه سیاسی جدیدی که برای دستیابی به "قدرت" مبارزه میکنند؛ دیگری بوسیله ی گروهی از شخصیت ها که بر مسند قدرت نشسته اند، اما پیشبینی میکنند که به زودی قدرت را از دست بدهند.»:“science and the process”: d. hull: the university of Chicago press: 1988: p254اظهارنظر پروفسور هول درباره ی فضای ایران نیمه ی اول دهه ی 1370 کاملا درست بود. دو گروه بودند که داشتند شعار پلورالیسم و فضای آزادی فکری را سر میدادند و این دو گروه خیلی سریع با هم متحد شدند. هر دو گروه هم از جریان های بالا بودند. یک گروه، روشنفکران سکولار حمایت شده از سوی غرب بودند که رهبر معنویشان دکتر عبدالکریم سروش بود (لازم به ذکر است که منظور من دراینجا از «روشنفکر» اصلا به معنی تحت اللفظی «کسی که ذهنش روشن باشد» نیست و دارم درباره ی یک گروه سیاسی به این نام صحبت میکنم که تفکر برایشان وسیله است نه هدف)؛ اینها کسانی بودند که میخواستند به قدرت برسند و برایشان مهم بود که تریبون داشته باشند تا بتوانند حرفشان را بزنند. دسته ی دوم، اکبر هاشمی رفسنجانی و تیمش موسوم به حزب کارگزاران سازندگی بود که در زمان رحلت امام خمینی، فکر میکردند دیگر آینده ی پول و قدرت در ایران فقط از آن خودشان خواهد بود؛ ولی حالا داشتند میدیدند که سپاه پاسداران چطور دارد بر ضد آنها در مملکت قدرت می یابد و ازاینرو سخنان دیکتاتورانه ی قبلیشان را کنار گذاشتند و از در فضای باز و گفتگو درآمدند.اخیرا و به دنبال این که اصلاحطلبان , ...ادامه مطلب

نویسنده: پویا جفاکشدر نخستین سال های دوره ی راهنمایی من که مصادف با نخستین سال های دولت اصلاحات در ایران نیز بود در کتاب درسی دینی ما، داستانی درباره ی قومی نوشته شده بود که مردمش از دو دسته ی درستکاران و گناهکاران تشکیل شده بودند و خدا پیامبری بر آنها مبعوث کرد. نام پیامبر ذکر نشده بود اما معلممان میگفت حضرت دانیال بوده است هرچند من تا به حال با هیچ منبعی درباره ی وجود چنین داستانی درباره ی دانیال نبی برخورد نکرده ام. پیامبر به راستکاران قوم گفت که باید با او علیه زشتکاران متحد شوند. اما درستکاران معتقد بودند که صلاح زندگی هر کسی را خودش میداند و زشتکاران هرچه میکنند به خودشان مربوط است. خدا از پاسخ آنان خشمگین شد و بلای آسمانی سهمگینی بر قوم نازل کرد و همه ی آنها را چه درستکار و چه زشتکار نابود نمود.ظاهرا این داستان چند سال بعد از ما از کتب درسی حذف شد و قطعا یکی از دلایل آن، تاثیر دولت اصلاحات بود که شرایطی فراهم آورده بودند که گناهان شرعی در جامعه افزایش یابند و این با بازخورد منفی چندانی از طرف مومنین مواجه نشد. همگام بودن دختران باحجاب و بدحجاب در خیابان، جلوه ی بیرونی این رویداد بود. حتی بسیاری از والدین مذهبی هم توجهی به زندگی جدید فرزندان "شادمهری" خود نداشتند. قرار دادن مردم در مقابل هم نیز در شرایطی که امریکا در حال لشکرکشی به افغانستان و عراق در شرق و غرب ما بود عاقلانه به نظر نمیرسید. پس حکومت، موقتا و تا رویداد پرسروصدای گشت ارشاد، در مقابل تغییرات فرهنگی عقبنشینی کرد. اما چه شد که مردم زمان انقلاب که از غربی سازی ضد مذهبی ایران خشمگین بودند حالا اینقدر راحت در مقابل آن سر خم میکردند و یا بی اعتنا بودند؟ یکی از پاسخ های احتمالی این است که زمان انقلاب حق در هر صو, ...ادامه مطلب

نویسنده: پویا جفاکش   ایرانی ها یا اراینه در تاجیکستان قومیت معروفی هستند چون برخی از آنها در تجارت و اقتصاد کشور نقش فعالی داشته اند.اولینهایشان اعقاب برده هایی هستند که ترکمنها در خراسان ایران اسیر , ...ادامه مطلب

این بار نگاهی به مصاحبه ای در مجله ی فیلم در 1385 داریم.موضوع مربوطه برای من اهمیت شخصی دارد.چون یک دلیل اصلی علاقه ام به دانستن، فن بیانی بود که از کودکی داشتم و سبب میشد تا سعی کنم آن را با شیوه ی گ, ...ادامه مطلب

این بار نگاهی به مصاحبه ای در مجله ی فیلم در 1385 داریم.موضوع مربوطه برای من اهمیت شخصی دارد.چون یک دلیل اصلی علاقه ام به دانستن، فن بیانی بود که از کودکی داشتم و سبب میشد تا سعی کنم آن را با شیوه ی گ, ...ادامه مطلب